PRF راهکار طبیعی و نوین برای جوانسازی پوست و تقویت مو
فیبرین غنی از پلاکت یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های درمانی طبیعی در حوزه زیبایی و مراقبت از پوست و مو است. این ماده اتولوگ شبیه ژلاتین، از خون خود فرد تهیه می‌شود و به دلیل دارا بودن پلاکت‌ها، گلبول‌های سفید، فیبرین و سلول‌های بنیادی، می‌تواند فرآیند بازسازی بافت، افزایش تولید کلاژن و بهبود رشد مو را به‌طور مؤثری تحریک کند. استفاده از PRF نه تنها یک روش غیرتهاجمی برای رفع چین‌وچروک و خطوط ظریف صورت محسوب می‌شود، بلکه نتایج بلندمدت‌تری نسبت به روش‌های دیگر مانند PRP و فیلر ارائه می‌دهد. این درمان برای آقایان و بانوان قابل استفاده است و با بهره‌گیری از سلول‌های خود فرد، ظاهری طبیعی، جوان‌تر و شاداب‌تر به پوست و مو بازمی‌گرداند.
پی آر اف چیست؟
فیبرین غنی از پلاکت Platelet Rich Fibrin یک درمان طبیعی و اتولوگ است که از خون خود فرد تهیه می‌شود و شامل پلاکت‌ها، گلبول‌های سفید، فیبرین و سلول‌های بنیادی است. پلاکت‌ها حاوی فاکتورهای رشد هستند که تولید کلاژن، بازسازی بافت، سفت شدن پوست، جوانسازی بافت پوست و بهبود رشد مو را تحریک می‌کنند، در حالی که گلبول‌های سفید نقش مؤثری در بازسازی بافت دارند.
در فرآیند تهیه پی آر اف، بدون استفاده از ماده ضد انعقاد، فیبرینوژن طبیعی خون در مراحل اولیه تشکیل لخته به فیبرین تبدیل می‌شود و ماتریسی اسفنجی شکل می‌دهد که به عنوان داربست عمل کرده و پلاکت‌ها و فاکتورهای رشد را فعال نگه می‌دارد. سلول‌های بنیادی موجود در پی آر اف نیز توانایی تبدیل به سلول‌های تخصصی و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده را دارند.
فیبرین در پی آر اف نقش داربست را ایفا می‌کند و باعث می‌شود فاکتورهای رشد و سلول‌های بنیادی در محل تزریق حفظ شوند، انتشار آن‌ها کنترل‌شده و تدریجی باشد. این ویژگی باعث می‌شود که پی آر اف نسبت به PRP اثرات درمانی بیشتری داشته باشد و سرعت سانتریفیوژ پایین نیز تروما و آسیب به سلول‌ها را کاهش می‌دهد. برخلاف PRP، پی آر اف هیچ افزودنی یا ماده ضد انعقادی ندارد و کاملاً طبیعی است.
همانطور که در مقاله بررسی کاربردهای گسترده PRF در درماتولوژی ذکر شده، پی ار اف برای مصارف درمانی متعددی از جمله جوانسازی پوست، درمان ریزش مو، ارتوپدی، دندانپزشکی و بازسازی بافت پس از سوختگی یا آسیب‌های پوستی استفاده می‌شود و نسل جدیدی از درمان‌های کنسانتره پلاکتی محسوب می‌شود که اثرات بلندمدت و طبیعی‌تری نسبت به روش‌های مشابه ارائه می‌کند.
استفاده از پی آر اف چه مزیت‌هایی دارد؟
استفاده از پی آر اف مزایای متعددی دارد که آن را به روشی مؤثر و طبیعی در درمان‌های زیبایی و ترمیمی تبدیل کرده است. این روش باعث جوانسازی و بازسازی بافت پوست و افزایش تولید کلاژن می‌شود و همچنین در ترمیم و رشد مو نقش دارد به طوری که با تحریک پوست سر، نشاط، رنگ و روشنایی مو افزایش یافته و ریزش مو کاهش می‌یابد و رشد مجدد مو فعال می‌شود.
پی آر اف می‌تواند تیرگی اطراف چشم را کاهش دهد و با تحریک گردش خون، رنگ و روشنایی پوست را بهبود بخشد. همچنین در کاهش چین و چروک‌ها، لکه‌های پیری، منافذ باز، رنگدانه‌ها، اسکارهای سطحی و عمیق آکنه و سلولیت مؤثر است.
این روش کاملاً طبیعی است و از خون خود فرد تهیه می‌شود بنابراین هیچ عارضه جانبی ندارد و سیستم ایمنی را تحریک نمی‌کند. آماده‌سازی پی آر اف ساده و کم‌تهاجمی است و بدون افزودن ماده ضدانعقاد، خون حداقل دستکاری را تجربه می‌کند.
پی آر اف دارای داربست فیبرینی طبیعی است که فاکتورهای رشد درون آن برای مدت طولانی فعال باقی می‌مانند و روند ترمیم بافت را تسریع می‌کنند. بسته به هدف درمان، می‌توان آن را به تنهایی یا در ترکیب با پیوند استخوان استفاده کرد و سرعت ترمیم پیوند استخوان را افزایش داد.
قیمت prf بسیار مناسب بوده و این روش گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه و سریع نسبت به تکنیک‌های نوین دیگر محسوب می‌شود و به عنوان غشا در جراحی ایمپلنت کاربرد دارد. همچنین به شکل پلاسماژل با ماندگاری بالا آماده می‌شود و در مرحله اولیه بدون حساسیت و تورم قابل استفاده است. طبق مقاله مزایای بالینی پی ار اف، در جوانسازی و رشد مو استفاده از پی آر اف باعث کاهش طول دوره درمان و بهبودی سریع‌تر در جراحی‌ها نیز می‌شود.
آیا پی آر اف عوارض دارد؟
روش فیبرین غنی از پلاکت به طور کلی ایمن است و عوارض جانبی آن حداقل است، زیرا از خون خود فرد بدون افزودن هیچ ماده شیمیایی یا ضدانعقادی استفاده می‌شود. آسیب به بافت‌ها در این روش بسیار ناچیز است و تنها عوارض خفیفی ممکن است رخ دهد.
پس از تزریق پی آر اف ممکن است در نواحی درمان قرمزی، تورم، درد جزئی، کبودی و حساسیت ایجاد شود که معمولاً موقتی بوده و با استفاده از بی‌حسی موضعی یا یخ به سرعت برطرف می‌شوند. برخی بیماران نیز ممکن است پس از درمان سردرد خفیف تجربه کنند.
در پوست سر یا زیر چشم، تورم و پف جزئی ممکن است تا ۳ تا ۵ روز ادامه داشته باشد و برخی بیماران کمی ناراحتی جزئی در محل تزریق را گزارش می‌کنند. با رعایت توصیه‌های پزشک و مراقبت‌های پس از درمان، این عوارض پی آر اف صورت به سرعت کاهش می‌یابند و معمولاً مانع انجام فعالیت‌های روزمره نمی‌شوند. از آنجا که در این روش از مواد طبیعی بدن خود فرد استفاده می‌شود، خطر واکنش‌های نامطلوب یا حساسیت به حداقل می‌رسد و این مزیت اصلی پی آر اف نسبت به پرکننده‌های مصنوعی و روش‌های تزریقی دیگر است.
مراقبت‌های پس از انجام prf
پس از انجام درمان PRF، رعایت برخی نکات می‌تواند به بهبود نتایج و کاهش عوارض جزئی کمک کند. بیماران باید به مدت حداقل سه روز از مصرف داروهای ضدالتهابی مانند آسپرین، ادویل، ایبوپروفن و ناپروکسن خودداری کنند و پیش از قطع هرگونه داروی تجویزی با پزشک مشورت نمایند.
به مدت سه روز پس از درمان، مصرف کافئین، سیگار و الکل توصیه نمی‌شود. همچنین برای یک هفته پس از درمان، از استفاده از عوامل رقیق‌کننده خون مانند ویتامین E، ویتامین A، سیر، کتان، روغن کبد ماهی و اسیدهای چرب ضروری خودداری کنید.
در سه روز اول پس از تزریق، از انجام ورزش‌های شدید و قرارگیری طولانی در معرض نور خورشید و گرما خودداری کنید. در هفته نخست بعد از درمان، مصرف آب را افزایش دهید تا از کم‌آبی بدن جلوگیری شود. برای کاهش ناراحتی‌های جزئی، استفاده از کمپرس آب سرد پس از درمان توصیه می‌شود. همچنین انجام فعالیت‌های شدید یا مسافرت هوایی تا ۲۴ ساعت بعد از تزریق توصیه نمی‌شود. رعایت این مراقبت‌ها می‌تواند روند بهبود را تسریع کرده و نتیجه درمان پی آر اف را بهینه سازد.
بهترین کاندید برای پی آر اف
درمان پی آر اف برای تمامی افرادی که از سلامت عمومی برخوردار هستند، امن و بی‌خطر محسوب می‌شود و حتی برای زنان باردار و پس از زایمان نیز مناسب است. افرادی که در مراحل اولیه ریزش مو قرار دارند، بیشترین بهره را از این درمان خواهند برد. دلیل آن این است که فاکتورهای رشد، گلبول‌های سفید، سلول‌های بنیادی و پلاکت‌های موجود در پی آر اف، فولیکول‌های موی خفته را فعال می‌کنند و این فولیکول‌ها هنوز سالم و قادر به رشد مو هستند. هرچه درمان زودتر پس از تشخیص ریزش مو آغاز شود، اثرگذاری آن بیشتر خواهد بود.
افراد مبتلا به آلوپسی کششی و کسانی که فولیکول‌های مویشان نازک شده است، می‌توانند از روش PRF استفاده کنند. همچنین افرادی که از تلوژن افلوویوم رنج می‌برند یا به دلیل عوارض دارویی نمی‌خواهند دارو مصرف کنند، گزینه‌های مناسبی برای پی آر اف هستند.
افرادی که به درمان‌های دارویی و هورمونی پاسخ مناسبی نداده‌اند نیز می‌توانند از پی آر اف به عنوان جایگزینی مؤثر بهره ببرند. حتی افرادی که بیش از پنج سال با ریزش مو مواجه بوده‌اند، پس از انجام پی آر اف ممکن است بهبودی در رشد موهای خود مشاهده کنند، هرچند اقدام زودهنگام نتایج بهتری به همراه دارد. پس این‌گونه می‌توان گفت که بیشتر افراد بسته به نگرانی‌ها و وضعیت پوست و مو، می‌توانند کاندیدای مناسبی برای درمان با پی آر اف باشند. این روش برای افرادی که به دنبال بهبود تدریجی، طبیعی و نرم در نواحی تحت درمان هستند، گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود.
روش پی آر اف برای چه افرادی مناسب نخواهد بود؟
اگرچه بیشتر افراد سالم می‌توانند از درمان پی آر اف بهره‌مند شوند، برخی شرایط پزشکی انجام این روش را نامناسب می‌سازد. افرادی که دچار بیماری مزمن کبدی، اختلالات پلاکت خون یا ناهنجاری‌های خونی هستند، نباید از پی آر اف استفاده کنند. همچنین حضور عفونت فعال یا بی‌ثباتی قلبی-عروقی و همودینامیک می‌تواند مانع انجام این درمان شود.
افرادی که در حال شیمی‌درمانی هستند یا تحت درمان با استروئید قرار دارند، گزینه مناسبی برای پی آر اف نیستند. بیمارانی که داروهای ضدانعقاد مصرف می‌کنند نیز نباید این روش را انجام دهند. از نظر مشکلات پوستی، افرادی با بیماری‌های پوستی خاص مانند پورفیریا و بیماران مبتلا به سرطان پوست یا سرطان سیستمیک نیز کاندیدای مناسبی برای درمان پی آر اف صورت نیستند.
پی آر اف چه کاربردهایی دارد؟
کاربردهای روش درمانی prf بسیار زیاد است که در ادامه به محبوب‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- جوانسازی و ترمیم پوست:
پی آر اف از خون خود فرد تهیه می‌شود و شامل پلاکت‌ها و فیبرین طبیعی است. طبق منبع مطالعات اثرگذاری پی ار اف در جوانسازی پوست، تزریق آن در مناطق مشخص صورت، باعث تحریک تکثیر سلولی، تولید کلاژن و بهبود کیفیت و بافت پوست می‌شود. این روش می‌تواند حجم صورت را ترمیم کند و اثرات طولانی‌مدت آن تا یک سال باقی می‌ماند.
- درمان دور چشم و بهبود چین‌وچروک‌ها:
پی آر اف خطوط ریز، گودی و تیرگی زیر چشم را کاهش می‌دهد، پوست را سفت می‌کند و رنگدانه‌ها را بهبود می‌بخشد. ترکیب آن با پرکننده‌ها می‌تواند نتایج جوانسازی ناحیه زیر چشم را بدون ایجاد پف یا احتباس مایعات تقویت کند.
- ترمیم و رشد مو:
تزریق پی آر اف به پوست سر موجب تحریک فولیکول‌های خفته مو می‌شود. این روش در مراحل اولیه ریزش مو مؤثر است و می‌تواند تراکم، حجم و کیفیت مو را افزایش دهد. رشد مو بعد از ۳ تا ۶ ماه قابل مشاهده است و روش غیرجراحی و تقریباً بدون درد است.
- کاربردهای ارتوپدی و ترمیم بافت‌های سخت:
پی آر اف با افزایش غلظت فاکتورهای رشد، روند بازسازی بافت‌های عضلانی، تاندون‌ها، استخوان و غضروف را تسریع می‌کند. از آن می‌توان در ترمیم رباط صلیبی قدامی، جراحی Rotator cuff و آسیب‌های ورزشی استفاده کرد.
- کاربردهای دندانپزشکی و پیوند استخوان:
در پیوند استخوان و سینوس لیفت، سبب کاهش زمان انتظار برای جوش خوردن و کاهش نیاز به مش تیتانیومی می‌شود. در روش کشیدن دندان و جلوگیری از حفره خشک، سرعت ترمیم و پر شدن حفره افزایش می‌یابد و خطر عفونت کاهش پیدا خواهد کرد.
این روش همچنین در تحلیل و پیوند لثه کاربرد دارد و جایگزینی لثه پیوندی با پی آر اف برای تسریع ترمیم و کاهش درد و خونریزی انجام می‌شود.